Arbeidsongeschiktheid: vaststelling, uitkering, toegelaten activiteiten

Algemeen

1. U bent werkloos. Heeft u recht op een ziekte-uitkering?

Ook als werkloze kan u een ziekte-uitkering krijgen. U valt onder dezelfde regeling als de werknemers. De dagen van gecontroleerde werkloosheid worden gelijkgesteld aan arbeidsdagen. U moet uiteraard ook aan dezelfde voorwaarden voldoen als een werknemer.
Meer informatie over de voorwaarden en de uitkeringen vindt u op de volgende pagina’s:

• Voorwaarden voor werknemers en werklozen
• Bedragen voor werknemers en werklozen

2. Wat verandert er als u intreedt in het tijdvak van invaliditeit?

Wanneer u intreedt in het tijdvak van invaliditeit, veranderen er drie zaken

1. De medische instantie die bevoegd is voor uw erkenning;
   • Primaire arbeidsongeschiktheid: de adviserend arts van uw ziekenfonds.
   • Invaliditeit: de Geneeskundige Raad voor Invaliditeit (orgaan bij de Dienst voor Uitkeringen van het RIZIV).
2. Het bedrag van uw uitkering;
3. De lengte van de periode van herval.
   • Primaire arbeidsongeschiktheid: minder dan 14 dagen.
   • Invaliditeit: minder dan 3 maanden.

Meer informatie vindt u op de volgende pagina’s:

• Het tijdvak van invaliditeit
• Uitkeringen voor werknemers
• Uitkeringen voor zelfstandigen

3. Wat gebeurt er met uw uitkering als u gaat samenwonen?

Als u gaat samenwonen dan kan de gezinssituatie die als basis dient voor de berekening van uw uitkering wijzigen. Het is dus mogelijk dat uw uitkering zal stijgen of dalen. Uw gezinssituatie zal wijzigen afhankelijk van:

• de persoon waarmee u samenwoont (wel of niet ten laste);
• het inkomen van de persoon waarmee u samenwoont.

Meer informatie over de verschillende gezinssituaties vindt u op de volgende pagina’s:

• Gezinssituaties
• Uitkeringen voor werknemers
• Uitkeringen voor zelfstandigen

4. Wanneer bent u een gerechtigde met gezinslast?

U bent een gerechtigde met gezinslast als:

• u samenwoont met een persoon die ten laste beschouwd kan worden,
• de samenwonende persoon een lager inkomen heeft dan een bepaald bedrag

U vindt de verschillende categorieën van personen ten laste en de exacte bedragen op de pagina gezinssituaties.

5. Waar kan u een attest van uw arbeidsongeschiktheid aanvragen?

U kunt een attest van uw arbeidsongeschiktheid aanvragen bij de Dienst voor Uitkeringen van uw ziekenfonds.

Aangifte en erkenning van uw arbeidsongeschiktheid als werknemer/werkloze

1. Hoe geeft u uw arbeidsongeschiktheid aan?

1. Vul het "Getuigschrift van arbeidsongeschiktheid" in. Doe dat samen met de arts die u behandelt. Vraag indien nodig een exemplaar van het getuigschrift aan uw ziekenfonds of  download het van hun website.
2. Bezorg dit attest aan uw ziekenfonds:
   • verstuur het per post
     of
   • geef het ter plaatse af. U zal dan een ontvangstbevestiging ontvangen.

In bepaalde gevallen kan uw huisarts dit attest voor u elektronisch aan het ziekenfonds bezorgen.

Let op: woont of verblijft u in België, maar bent u onderworpen aan een buitenlandse verzekering voor uitkeringen?
Volg dan de procedure beschreven op de website Coming2Belgium.

2. Wanneer geeft u uw arbeidsongeschiktheid aan?

Als uw arbeidsongeschiktheid begint, dan hebt u een aantal dagen de tijd om aangifte te doen:

• Bent u arbeider? Dan hebt u 14 kalenderdagen (1e dag arbeidsongeschiktheid inbegrepen).
  Uw arbeidsongeschiktheid begint bv. op 10 juli: u moet dan aangifte doen uiterlijk op 23 juli.
• Bent u bediende? Dan hebt u 28 kalenderdagen (1e dag arbeidsongeschiktheid inbegrepen).
  Uw arbeidsongeschiktheid begint bv. op 10 juli: u moet dan aangifte doen uiterlijk op 6 augustus.
• Bent u werkloos? Dan hebt u 7 kalenderdagen (1e dag arbeidsongeschiktheid niet inbegrepen).
  Uw arbeidsongeschiktheid begint bv. op 10 juli: u moet dan aangifte doen uiterlijk op 17 juli.

Let wel:

• Zolang u opgenomen bent in het ziekenhuis, moet u uw arbeidsongeschiktheid niet aangeven. Doe dat wel onmiddellijk nadat u het ziekenhuis hebt verlaten.
• Als de laatste dag om aangifte te doen een zaterdag, een zondag of een wettelijke feestdag is, dan hebt u tijd tot en met de eerste werkdag die daarop volgt.
  Voorbeeld:
  U bent arbeider en wordt arbeidsongeschikt op maandag 10 januari 2022. U moet dan normaal gezien uiterlijk op 23 januari 2022 aangifte doen. Omdat 23 januari 2022 een zondag is, hebt u echter tijd tot en met de eerste werkdag die daarop volgt, namelijk maandag 24 januari 2022.
• Als u de erkenning van uw arbeidsongeschiktheid moet verlengen of als u na een periode van arbeidsongeschiktheid aan het werk gaat en binnen 14 dagen opnieuw arbeidsongeschikt wordt (herval), doe dan best aangifte binnen 7 dagen.

Belangrijk:
Als u uw arbeidsongeschiktheid te laat aangeeft, dan verlaagt de uitkering waarop u mogelijk recht hebt! U verliest dan 10% per dag, vanaf de dag waarop u recht zou hebben tot en met de dag van uw aangifte.
Uw arbeidsongeschiktheid begint bv. op dinsdag 11 januari 2022. U bent arbeider en moet dus aangifte doen uiterlijk op maandag 24 januari 2022. U doet pas aangifte op maandag 7 maart 2022: van 11 januari tot en met 7 maart (48 dagen in totaal, zondag niet inbegrepen) verliest u 10% per dag. Als u recht zou hebben op 60 EUR per dag, dan zou u dus 6 EUR per dag verliezen. Uw ziekenfonds kan in bepaalde gevallen beslissen om uw uitkering niet te verlagen en houdt hierbij rekening met het volgende:

• Verlaagt uw uitkering met minstens 25 EUR in totaal over de hele periode?
  en
• Is er overmacht of hebt u een laag gezinsinkomen? 

3. Wanneer hebt u recht op een arbeidsongeschiktheidsuitkering?

Dat u werknemer/werkloze bent en aangifte gedaan hebt van uw arbeidsongeschiktheid, betekent niet automatisch dat u recht hebt op een uitkering.
U hebt pas recht op een uitkering als:

• u een wachttijd hebt doorlopen van 12 maanden
  en
• u een voltijdse werknemer of een werkloze bent: dan moet u 180 dagen gewerkt hebben tijdens deze 12 maanden. Een aantal dagen tellen ook mee als gewerkte dagen, waaronder dagen van gecontroleerde werkloosheid, dagen van jaarlijkse vakantie of dagen van inhaalrust.
  Dagen van arbeidsongeschiktheid tellen nooit mee als gewerkte dagen.
  Een werknemer moet ook voldoende socialezekerheidsbijdragen betaald hebben.
  of
• u een deeltijdse werknemer bent: dan moet u 800 uren gewerkt hebben tijdens deze 12 maanden en voldoende socialezekerheidsbijdragen hebben betaald. Een aantal uren tellen ook mee als gewerkte uren, waaronder uren van jaarlijkse vakantie of uren van inhaalrust.
  Periodes van arbeidsongeschiktheid tellen nooit mee als gewerkte uren.
  Opgelet: Wanneer u door uw arbeidsregeling geen 800 uren kan aantonen tijdens 12 maanden, wordt deze periode verlengd tot 36 maanden.
  en
• u arbeidsongeschikt erkend bent. Dat is enkel mogelijk als de volgende voorwaarden samen vervuld zijn:
  • U hebt alle werk stopgezet om gezondheidsredenen
  • U bent ‘meer dan 66% ongeschikt’ om te werken in vergelijking tot uw laatst uitgeoefende beroep en alle beroepen die u ooit hebt uitgeoefend of zou kunnen uitoefenen met uw opleiding.
    Opgelet: Tijdens de 1e 6 maanden: in vergelijking tot uw laatst uitgeoefende beroep als de adviserend arts oordeelt dat er een grote kans is op genezing. 

4. Wie bepaalt de duur van uw arbeidsongeschiktheid?

Uw behandelend arts vult een begindatum en een einddatum in op uw getuigschrift van arbeidsongeschiktheid. De adviserend arts van uw ziekenfonds kan:

• de ingevulde data aanvaarden. U krijgt hiervan schriftelijk bericht.
• de begindatum aanvaarden en u oproepen voor een medisch onderzoek. Op basis van dit onderzoek bepaalt hij de einddatum van uw arbeidsongeschiktheid.

5. Wie verlengt of beëindigt uw arbeidsongeschiktheid? 

Erkend zijn is niet erkend blijven! 
De beslissing van de adviserend arts om uw arbeidsongeschiktheid te erkennen is geen eindpunt. 

• Tijdens het 1e jaar van uw arbeidsongeschiktheid (dit is de primaire arbeidsongeschiktheid) volgt de adviserend arts en/of een medewerker van het multidisciplinaire team van uw ziekenfonds uw dossier verder op.  
  • Gedurende de eerste 6 maanden van uw arbeidsongeschiktheid kan enkel de adviserend arts uw arbeidsongeschiktheid beëindigen.  
  • Vanaf de 7e maand kan ook de Geneeskundige raad voor invaliditeit uw arbeidsongeschiktheid beëindigen.   
• Na het 1e jaar van uw arbeidsongeschiktheid (dit is de periode van invaliditeit) zijn er volgende mogelijkheden: 
  • de adviserend arts van uw ziekenfonds kan: 
    • een voorstel doen aan de Geneeskundige raad voor invaliditeit  om uw arbeidsongeschiktheid te verlengen 
    • uw arbeidsongeschiktheid beëindigen 
  • de Geneeskundige raad voor invaliditeit kan: 
    • uw arbeidsongeschiktheid verlengen op voorstel van de adviserend arts 
    • uw arbeidsongeschiktheid beëindigen. 

Let op: 
Om erkend te blijven tijdens de periode van invaliditeit mag u ook niet in staat zijn om ander werk als uw vroeger werk uit te oefenen. Uw sociale positie, gezondheidstoestand en beroepsopleiding bepalen onder andere of u nog geschikt bent om ander werk uit te oefenen of niet. 

Aangifte en erkenning van uw arbeidsongeschiktheid als zelfstandige

1. Hoe geeft u uw arbeidsongeschiktheid aan?

Geef uw arbeidsongeschiktheid als volgt aan:

1. Vul het "Getuigschrift van arbeidsongeschiktheid"  in. Doe dat samen met de arts die u behandelt zodra u ziek wordt. Vraag indien nodig een exemplaar van het formulier aan uw ziekenfonds of download het van hun website.
2. Bezorg dit attest aan uw ziekenfonds:
   • verstuur het per post
     of
   • geef het ter plaatse af. U zal dan een ontvangstbevestiging ontvangen.

In bepaalde gevallen kan uw huisarts dit attest voor u elektronisch aan het ziekenfonds bezorgen.

Let op:
Woont of verblijft u in België, maar bent u onderworpen aan een buitenlandse verzekering voor uitkeringen? Volg dan de procedure beschreven op de website Coming2Belgium.

2. Wanneer geeft u uw arbeidsongeschiktheid aan?

U hebt 7 kalenderdagen om uw arbeidsongeschiktheid aan te geven (1e dag arbeidsongeschiktheid niet inbegrepen).
Voorbeeld:
Uw arbeidsongeschiktheid begint op 11 mei: u moet dan aangifte doen uiterlijk op 18 mei.

Let wel

• Zolang u opgenomen bent in het ziekenhuis, moet u uw arbeidsongeschiktheid niet aangeven. Doe dat wel onmiddellijk nadat u het ziekenhuis hebt verlaten.
• Als de laatste dag om aangifte te doen een zaterdag, een zondag of een wettelijke feestdag is, dan hebt u tijd tot en met de eerste werkdag die daarop volgt.
  Voorbeeld:
  U wordt arbeidsongeschikt op 22 januari 2022. U moet dan normaal gezien uiterlijk op 29 januari 2022 aangifte doen. Omdat 29 januari 2022 een zaterdag is, hebt u echter tijd tot en met de eerste werkdag die daarop volgt, namelijk maandag 31 januari 2022.

Als u uw arbeidsongeschiktheid te laat aangeeft, dan verlaagt de uitkering waarop u mogelijk recht hebt! U verliest dan 10% per dag, vanaf de dag waarop u recht op de uitkering hebt tot en met de dag van uw aangifte.

Voorbeeld:
Uw arbeidsongeschiktheid begint op 7 februari 2022 en eindigt op 23 februari 2022. U moet dus aangifte doen uiterlijk op 14 februari 2022. U doet pas aangifte op 21 februari 2022: van 7 februari 2022 tot en met 21 februari 2022 verliest u 10% per dag. Als u recht zou hebben op 66,20 EUR per dag, dan zou u dus 6,62 EUR per dag verliezen (= totaal verlies van 86,06 EUR voor 13 vergoedbare dagen). Uw ziekenfonds kan in bepaalde gevallen beslissen om uw uitkering toch niet te verlagen en houdt hierbij rekening met het volgende:

• Verlagen uw uitkeringen met minstens 25 EUR in totaal over de hele periode?
  EN
• Is er overmacht of hebt u een laag gezinsinkomen? 

3. Wanneer hebt u recht op een arbeidsongeschiktheidsuitkering?

Dat u zelfstandige bent en aangifte gedaan hebt van uw arbeidsongeschiktheid, betekent niet automatisch dat u recht hebt op een uitkering.
U hebt pas recht op een uitkering als:

• u voldoet aan de voorwaarden van de wachttijd.
  U moet namelijk eerst een wachttijd van zes maanden vervullen door voor twee kwartalen uw sociale bijdragen te betalen. Tijdens die zes maanden mag u ook niet arbeidsongeschikt zijn.
  EN
• u arbeidsongeschikt erkend bent. Dat is enkel mogelijk als u alle werk stopgezet hebt om gezondheidsredenen.

Als u recht hebt op een uitkering en de periode van uw arbeidsongeschiktheid (erkend door de adviserend arts) overschrijdt 7 dagen, zal u kunnen worden vergoed vanaf de eerste dag van deze periode. Als u daarentegen minder dan 8 dagen arbeidsongeschikt erkend bent, ontvangt u geen enkele uitkering (toepassing van een carenztijd van 7 dagen).
Voorbeelden:

• U bent arbeidsongeschikt erkend vanaf 24 januari 2022 tot 6 februari 2022. In deze hypothese hebt u recht op  uitkeringen vanaf 24 januari 2022 tot 6 februari 2022 omdat de duur van uw arbeidsongeschiktheid 7 dagen overschrijdt.
• U bent arbeidsongeschikt erkend vanaf 24 januari 2022 tot 28 januari 2022. In deze hypothese hebt u recht op geen enkele uitkering omdat de duur van uw arbeidsongeschiktheid geen 8 dagen bereikt.

Opgelet:
Als de periode van erkende arbeidsongeschiktheid meer dan veertien dagen vóór de datum van ondertekening van het getuigschrift van arbeidsongeschiktheid door uw behandelend arts begint,  kan het recht op arbeidsongeschiktheidsuitkeringen slechts ingaan vanaf de veertiende dag voor deze datum van ondertekening.

Uitzondering:

• het recht op uitkeringen gaat in op de begindatum van de periode van erkende arbeidsongeschiktheid als de adviserend arts oordeelt dat het een situatie van overmacht betreft.
• deze regel is niet van toepassing bij een verlenging of herval van de staat van arbeidsongeschiktheid.

Voorbeeld:
U bent arbeidsongeschiktheid van maandag 24 januari 2022 tot en met zondag 27 februari 2022.
Hypotheses:

• U gaat op vrijdag 28 januari 2022 naar uw behandelend arts en geeft uw arbeidsongeschiktheid dezelfde dag aan:
  • de arbeidsongeschiktheid kan worden erkend vanaf maandag 24 januari 2022;
  • het recht op uitkeringen gaat in vanaf maandag 24 januari 2022.
• U gaat op vrijdag 4 februari 2022 naar uw behandelend arts en geeft uw arbeidsongeschiktheid dezelfde dag aan:
  • de arbeidsongeschiktheid kan worden erkend vanaf maandag 24 januari 2022;
  • het recht op uitkeringen gaat in vanaf maandag 24 januari 2022;
  • omdat u uw arbeidsongeschiktheid echter te laat aangeeft, verliest u 10 % per dag vanaf maandag 24 januari 2022 tot en met vrijdag 4 februari 2022.
• U gaat op vrijdag 11 februari 2022 naar uw behandelend arts en geeft uw arbeidsongeschiktheid dezelfde dag aan:
  • de arbeidsongeschiktheid kan worden erkend vanaf maandag 24 januari 2022;
  • het recht op uitkeringen gaat in vanaf vrijdag 28 januari 2022 (= de veertiende dag vóór de datum van ondertekening van het getuigschrift van arbeidsongeschiktheid door de behandelend arts);
  • omdat u uw arbeidsongeschiktheid bovendien te laat aangeeft, verliest u 10 % per dag vanaf  vrijdag 28 januari 2022 tot en met vrijdag 11 februari 2022.

Opmerking:
het recht op uitkeringen kan echter ingaan vanaf maandag 24 januari 2022 als de adviserend arts oordeelt dat het gaat om een situatie van overmacht.
Meer info over hoe uw ziekenfonds uw vergoeding berekent en uitbetaalt

4. Wie  bepaalt de duur van uw arbeidsongeschiktheid?

Uw behandelend arts vult een begindatum en een einddatum in op uw getuigschrift van arbeidsongeschiktheid. De adviserend arts van uw ziekenfonds kan:

• de ingevulde data aanvaarden. U krijgt hiervan schriftelijk bericht.
• de begindatum aanvaarden en u oproepen voor een medisch onderzoek. Op basis van dit onderzoek bepaalt hij de einddatum van uw arbeidsongeschiktheid.
  Er zijn 2 mogelijkheden:
  • de adviserend arts bevestigt de einddatum die uw behandelend arts heeft ingevuld.
  • de adviserend arts bepaalt een nieuwe vroegere einddatum en kort dus de periode van uw arbeidsongeschiktheid in.
    In beide gevallen krijgt u schriftelijk bericht van de beslissing.

5. Wie verlengt of beëindigt uw arbeidsongeschiktheid?

Erkend zijn is niet erkend blijven!
De beslissing van de adviserend arts om uw arbeidsongeschiktheid te erkennen is geen eindpunt.

• Tijdens het 1e jaar van uw arbeidsongeschiktheid (dit is de primaire arbeidsongeschiktheid) volgt de adviserend arts en/of een medewerker van het multidisciplinaire team van uw ziekenfonds uw dossier verder op.
  • Gedurende de eerste 6 maanden van uw arbeidsongeschiktheid kan enkel de adviserend arts uw arbeidsongeschiktheid beëindigen.
  • Vanaf de 7e maand kan ook de Geneeskundige raad voor invaliditeit uw arbeidsongeschiktheid beëindigen. 
• Na het 1e jaar van uw arbeidsongeschiktheid (dit is de periode van invaliditeit) zijn er volgende mogelijkheden:
  • de adviserend arts van uw ziekenfonds kan:
    • een voorstel doen aan de Geneeskundige raad voor invaliditeit  om uw arbeidsongeschiktheid te verlengen
    • uw arbeidsongeschiktheid beëindigen
  • de Geneeskundige raad voor invaliditeit kan:
    • uw arbeidsongeschiktheid verlengen op voorstel van de adviserend arts
    • uw arbeidsongeschiktheid beëindigen.

Let op:
Om erkend te blijven tijdens de periode van invaliditeit mag u ook niet in staat zijn om ander werk als uw vroeger werk uit te oefenen. Uw sociale positie, gezondheidstoestand en beroepsopleiding bepalen onder andere of u nog geschikt bent om ander werk uit te oefenen of niet.

Betaling

1. Wie betaalt uw uitkering?

Uw ziekenfonds betaalt uw uitkering.

2. Hoeveel bedraagt mijn uitkering?

Het bedrag van uw uitkering is afhankelijk van verschillende factoren.

• Werknemers en werklozen:
  • loon;
  • tijdvak van arbeidsongeschiktheid;
  • gezinssituatie.
• Zelfstandigen:
  • tijdvak van arbeidsongeschiktheid;
  • gezinssituatie;
  • met of zonder stopzetting van uw bedrijf.

U vindt de regels voor de berekening op de volgende pagina’s:

• Uitkeringen voor werknemers
• Uitkeringen voor zelfstandigen

Contacteer de Dienst voor Uitkeringen van uw ziekenfonds. Zij kunnen uw uitkering berekenen.

3. Wanneer wordt uw uitkering betaald?

Tijdens de primaire arbeidsongeschiktheid:

• Eerste betaling: ten laatste dertig dagen na de aangifte.
• Daarna op het einde van de maand. De betaling gebeurt ten laatste vijf dagen na het aflopen van de maand.

Tijdens de invaliditeit:

• Ten vroegste op de derde laatste werkdag van de maand.
• Ten laatste vijf dagen na het aflopen van de maand.

Contacteer de Dienst voor Uitkeringen van uw ziekenfonds voor meer informatie.

4. Uw arbeidsovereenkomst loopt af terwijl u al arbeidsongeschikt bent. Heeft dit een invloed op uw uitkering?

Neen. Uw uitkering wordt berekend op basis van het loon bij het begin van uw arbeidsongeschiktheid.
Let wel: voor de periode dat u een ontslagvergoeding krijgt, ontvangt u geen uitkering. Als u drie maanden loon krijgt als ontslagvergoeding, wordt uw uitkering drie maanden niet uitbetaald. Daarna ontvangt u opnieuw uw uitkering.

5. Waarom krijgt u geen uitkering meer?

Er zijn een aantal mogelijke redenen waarom u geen uitkering meer krijgt.

1. U voldoet niet aan de administratieve voorwaarden
   Om recht te hebben op een uitkering moet u voldoen aan drie administratieve voorwaarden.
   • Administratieve voorwaarden (werknemers en werklozen)
   • Administratieve voorwaarden (zelfstandigen)
2. U voldoet niet (meer) aan de medische voorwaarden
   Om erkend te worden, moet u ten minste 66% van uw verdienvermogen verliezen. Als uw gezondheidstoestand verbetert, kan de bevoegde medische instantie beslissen dat u niet langer aan dit criterium voldoet.
   Tijdens een eerste periode van zes maanden wordt uw verdienvermogen berekend op basis van uw laatste beroep. Daarna houdt men ook rekening met alle beroepen die u ooit heeft uitgeoefend of nog zou kunnen uitoefenen volgens uw beroepsopleiding. Als uw verdienvermogen hierdoor stijgt tot meer dan 33%, wordt uw erkenning stopgezet.
   • Medische voorwaarden (werknemers en werklozen)
   • Medische voorwaarden (zelfstandigen)
3. U oefende een niet-toegelaten activiteit uit
   Als u een niet-toegelaten activiteit uitoefent, wordt uw uitkering stopgezet. Raadpleeg de adviserend arts van uw ziekenfonds voor meer informatie.
   Meer informatie vindt u op de pagina Toegelaten activiteiten.

Toegelaten activiteiten – werkhervatting

1. Wat moet u doen als u nog een activiteit wil uitvoeren?

Als u een activiteit wilt uitoefenen, moet u de toestemming vragen van uw adviserend arts van uw ziekenfonds. Hij beoordeelt of u de activiteit kan uitoefenen.

Meer informatie vindt u op de pagina Toegelaten activiteiten.

2. Wat moet u doen als u een toegelaten activiteit volledig stopzet?

Contacteer de Dienst voor Uitkeringen van uw ziekenfonds. Als u een verminderde uitkering ontvangt omdat u een activiteit uitoefende, zullen zij het nodige doen zodat u opnieuw uw volledige uitkering krijgt.