Pilootproject: nieuw financieringsmodel voor de thuisverpleging

Waarom dit pilootproject?

De samenleving vergrijst en chronische aandoeningen nemen steeds toe. Steeds meer zorgen verschuiven van het ziekenhuis naar de thuisomgeving van de patiënt. De werklast blijft structureel toenemen en valt ook op de schouders van de thuisverpleegkundigen en zorgkundigen. Daarnaast worden op dit moment belangrijke zorgtaken, zoals educatie van de patiënt, niet meegenomen in het huidige financieringssysteem. Toch zijn deze taken essentieel voor het welzijn van de patiënt. Dit maakt dat de thuisverpleging geconfronteerd wordt met een hoge werkdruk en een systeem waarin waardevolle inspanningen niet genoeg beloond worden.

Om die evoluties het hoofd te bieden is het hoog tijd om het financieringssysteem van de thuisverpleging te herzien. Het doel is om te garanderen dat in de toekomst persoonsgerichte, kwalitatieve zorg op correcte en rechtvaardige basis wordt vergoed en patiënten de nodige thuisverpleging kunnen krijgen. 

Een toekomstgericht financieringssysteem:

• plaatst kwaliteit boven kwantiteit;
• erkent autonomie en professioneel inzicht van zorgverleners;
• vertrekt vanuit de zorgnood van de patiënt;
• bevordert subsidiariteit en samenwerking met andere disciplines;
• leidt tot efficiëntere en holistische zorgverlening.

Met dit pilootproject wordt een nieuw financieringssysteem onderzocht, met een nauwe wetenschappelijke opvolging. De informatie die hieruit voortkomt zal leiden tot belangrijke inzichten voor het vormgeven van het financieringssysteem in de thuisverpleging van de toekomst. 

Wat houdt het pilootproject in?

Gedurende het pilootproject gaan de deelnemende praktijken aan de slag met een alternatieve manier van werken, ondersteund door een alternatief financieringssysteem, los van art. 8 van de nomenclatuur. Samen met de thuisverplegingsector en de verzekeringsinstellingen zal het RIZIV gedurende twee jaar via het pilootproject waardevolle data verzamelen over de tijdsbesteding en uitgevoerde handelingen. Zo kan het financieringssysteem in de toekomst op een wetenschappelijk onderbouwde manier worden hervormd.

Belangrijk om te weten:
Het alternatieve systeem dat geëvalueerd wordt, is niet het definitieve nieuwe financieringssysteem. Het pilootproject dient om inzichten te verzamelen en te leren wat werkt en wat niet. Op basis van de resultaten zal een toekomstig model verder worden ontwikkeld.

Waarom een alternatieve financiering tijdens het pilootproject?

Tijdens de pilootfase biedt het alternatieve financieringssysteem meer ruimte voor zorg op maat, de bevordering van de samenwerking tussen zorgverleners en de erkenning van de inspanningen en competenties die nu vaak onder de radar blijven. Het bestaat uit twee onderdelen: 

1. Activiteitenfinanciering
   Een activiteitenfinanciering in de vorm van een uurtarief vervangt de huidige vergoedingen op basis van nomenclatuur artikel 8. Zowel de effectieve zorgtijd als de verplaatsingstijd worden vergoed.
    
2. Praktijkfinanciering
   Praktijken die inzetten op kwaliteit, bijvoorbeeld via permanente vorming, interdisciplinaire samenwerking of zorgcoördinatie, worden hiervoor op basis van een puntensysteem vergoed.

Wetenschappelijke opvolging van het project

Het Federaal kenniscentrum voor de gezondheidszorg (KCE) staat in voor de wetenschappelijke coördinatie en evaluatie van het project. In 2025 deed het KCE al voorbereidend werk voor een evaluatie van een nieuwe financiering voor thuisverpleging.  Als volgende stap zal het tijdens de pilootstudie zowel kwantitatieve als kwalitatieve data verzamelen: praktijken registreren gegevens over hun samenstelling (aantal VTE en diploma’s en specialisaties) en nemen deel aan interviews en focusgroepen. Het KCE behandelt steeds alle gegevens die in deze studie worden verzameld vertrouwelijk en zal enkel rapporteren op basis van gepseudonimiseerde gegevens. Op basis van de evaluatie van het pilootproject worden beleidsaanbevelingen geformuleerd voor een mogelijk toekomstig systeem. 

Wie kan deelnemen?

Alle praktijken die actief zijn in de thuisverpleging kunnen zich kandidaat stellen als pilootpraktijk en/of controlepraktijk. Beide zijn van groot belang voor een goed onderbouwde vergelijking en analyse:

• Als pilootpraktijk hanteert u de nieuwe manier van werken en gaat u aan de slag met het alternatief financieringssysteem, met het oog op het verzamelen van data, informatie over ‘best practices’, enz.
• Als controlepraktijk blijft u werken volgens het huidige systeem, maar levert u tegen een extra vergoeding informatie aan over de samenstelling van uw praktijk en neemt u deel aan de evaluatie (in de vorm van een deelname aan een enquête, interview of focusgroep). 

Waarom deelnemen?

Door deel te nemen draagt u bij aan een structurele hervorming van de thuisverpleging in België. De ervaringen en gegevens die uw praktijk doorgeeft hebben rechtstreeks impact op het toekomstig beleid.

Dit project vormt ook een opstap naar meer interdisciplinaire samenwerking en zorgcoördinatie. Bovendien is het een van de voornaamste doelstellingen om de werkbalans te verbeteren en het beroep van thuisverpleegkundige weer aantrekkelijk te maken. Het is dus essentieel om rekening te kunnen houden met de feedback van de thuisverpleegkundigen zelf.

Oproep tot kandidaatstelling

De officiële oproep voor deelname staat open van 17 november 2025 tot en met 16 januari 2026. De geselecteerde deelnemers worden in de eerste helft van februari 2026 bekendgemaakt.

Bent u geïnteresseerd of hebt u nog vragen? Hieronder vindt u alle informatie over de selectie, voorwaarden en begeleiding van het pilootproject:

• bekijk onze introductievideo voor meer details over het project en de deelnemingsvoorwaarden
• lees de handleiding voor kandidaten voor meer uitleg over het project, de financiering en uw takenpakket
• een FAQ en infosessies zullen nog volgen (meer info in de loop van november). 

Meld u als kandidaat door het kandidaatstellingsdocument ingevuld en ondertekend als bijlage door te sturen via e-mail naar nursenom@riziv-inami.fgov.be.

Hebt u nog meer vragen? Stel ze gerust via e-mail. Onze collega’s staan klaar om u te helpen met:

• de selectieprocedure en de financiering: nursenom@riziv-inami.fgov.be 
• de wetenschappelijke opvolging van het pilootproject : info@kce.fgov.be
• alle andere vragen: studie-verpleging@riziv-inami.fgov.be

Dankzij uw deelname bouwen we samen aan de toekomst van een kwalitatieve, werkbare en patiëntgerichte thuisverpleging.

Wat volgt er na de selectie?

• 1 maart 2026: de opstart van de voorbereidende fase. Deze datum kan worden aangepast indien zich omstandigheden voordoen die invloed hebben op de voortgang van de noodzakelijke voorbereidingen. De voorbereidingsfase duurt drie maanden. Deelnemende praktijken worden opgeleid en ondersteund, software wordt aangepast en het KCE verzamelt basisgegevens over de deelnemende praktijken.
• 1 juni 2026 t.e.m. 31 mei 2028: pilootfase gedurende 2 jaar. 
• 2028: het KCE voert een grondige evaluatie uit, op basis van verzamelde data, ervaringen van deelnemers en bevragingen. Deze evaluatie vormt de basis voor de verdere uitwerking van een toekomstgericht financieringssysteem.